Soczewki kontaktowe a BHP 

Czy wiesz, że wykonywanie obowiązków zawodowych może mieć negatywny wpływ na twoje oczy? Jeśli pracujesz przed monitorem powyżej 4 h dziennie, to wzrok narażony jest na nadmierne obciążenia, które doprowadzają do różnorodnych dolegliwości m.in. zespołu suchego oka, zmęczenia wzroku czy ból oczu. Dlatego tak ważne jest stosowanie właściwie dobranych okularów lub szkieł kontaktowych. W niektórych przypadkach można otrzymać dofinansowanie do szkieł kontaktowych lub okularów. Jakie są obowiązki pracodawcy w zakresie refundacji szkieł?

Obowiązki pracodawcy w zakresie BHP

Pogorszenie się wzroku jest zagrożeniem, które towarzyszy wielu profesjom takim jak m.in. urzędnicy państwowi, finansiści, copywriterzy, czy programiści. Osoby pracujące w tych profesjach stale wpatrują się w ekran, dlatego wśród obowiązków pracodawcy jest podejmowanie działań, które chronią wzrok pracowników.

W polskim prawie pracy określono podstawowe obowiązki bhp pracodawcy, czyli zapewnienie pracownikom warunków, które chronią zdrowie, np. monitory powinny być wyposażone w odpowiednie filtry. Ważna jest również optymalne urządzenie miejsca pracy. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej odnośnie do bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory pracodawca zobowiązany jest do m.in.

• oświetlenia we właściwy sposób stanowiska;
• ekran musi być ustawiony w taki sposób, aby naturalne światło się od niego nie odbijało;
• monitory powinny być ustawione co najmniej w odległości 0,6 m od siebie;
• ekran powinien być oddalony od oczu pracownika na odległość od 40 do 75 cm;

Pracownikowi, który pracuje przy komputerze przez więcej niż 4 godzinny dziennie, należy się przerwa co najmniej 5 minut po każdej przepracowanej godzinie.

Badania lekarskie pracownika

Przed rozpoczęciem pracy pracownik kierowany jest na badania lekarskie. Rodzaj badań zależny jest wyłącznie od obowiązków na stanowisku, które będzie zajmowane przez pracownika. Gdy lekarz medycyny pracy dokona analizy stanu zdrowia pracownika, to stwierdza czy nie występują żadne przeciwwskazania do zajmowanego stanowiska. Po badaniu określa również zdolność do pracy na okres roku, dwóch lub pięciu lat. W trakcie wizyty lekarz może wydać również zaświadczenie o noszeniu okularów. Badanie lekarskie pracownika dopuszczające do pracy jest również niezbędne, jeśli nieobecność pracownika z powodu choroby trwa dłużej niż 30 dni.

Jeśli pracownik zatrudniony jest na stanowisku, które wymaga pracy przy komputerze przez co najmniej 4 godziny dziennie, to musi zawsze przejść badania okulistyczne podczas badań lekarskich niezbędnych do dopuszczenia na stanowisku pracy. Gdy w badaniu lekarskim lekarz medycyny pracy wskaże na konieczność stosowania okularów korekcyjnych w pracy, to pracodawca musi je zapewnić poprzez refundację kosztów ich zakupu.

Warunki refundacji okularów korekcyjnych

Pracodawca jest zobowiązany do pokrycia kosztów za okulary korygujące wzrok, jeśli lekarz medycyny pracy zalecił ich noszenie. Jest to zgodne z rozporządzeniem bhp odnośnie do stanowisk wyposażonych w monitory. Aby pracownik mógł ubiegać się o refundację kosztów, to musi spełnić dwa warunki:

• pracować przed komputerem przez co najmniej 4 godziny,
• przedstawić zaświadczenie lekarskie otrzymane podczas badań przez lekarza medycyny pracy.

Wysokość kwoty dofinansowania wynika najczęściej z regulacji wynikających z regulaminu zakładu pracy. Pracodawca może dofinansować również zakup szkieł kontaktowych. Koszt zakupu okularów lub soczewek korekcyjnych może być wyższy niż dopłata. W takiej sytuacji pracownik pokrywa różnicę.

Refundacja soczewek kontaktowych – kiedy jest możliwa?

W polskim prawie nie ma wymogu zwrotu poniesionych przez pracownika kosztów na okulary czy szkła kontaktowe. Nie została również wykluczona dobrowolna refundacja przez pracodawcę jednak w tej sytuacji nie ma możliwości zastosowania zwolnień składkowo-płacowych. Wyjątkiem jest sytuacja, w której lekarz medycyny pracy zleci korzystanie ze szkieł kontaktowych zamiast okularów, co jest zgodne z interpelacją Ministra Finansów z 16 marca 2011 r., DD3/033/30/CRS/11/95.

Refundacja kosztów zakupu szkieł kontaktowych jest możliwa również, gdy specjalista na podstawie dostarczonych przez pracownika badań zleci stosowanie szkieł kontaktowych zamiast okularów do obsługi monitora. Jest to możliwe, jeśli u pracownika nie można korygować wady wzroku za pomocą okularów. Dotyczy to sytuacji takich jak:

• różnica wady wzroku między jednym okiem a drugim jest większa niż 4 dioptrie (np. w wada w jednym oku jest bardzo duża, a w drugim niewielka lub nie ma jej wcale);
• podczas dużego astygmatyzmu.

W powyższych przypadkach soczewki spełniają te same warunki co okulary, dlatego pracodawca jest zobowiązany do ich zapewniania.

Uregulowania wewnętrzne w firmie

W przepisach nie została uregulowana kwestia sposobu zapewnienia okularów czy szkieł kontaktowych przez pracodawcę ani reguł czy terminu ich wymiany. Takie informacje powinny znaleźć się w tzw. wewnętrznym akcie prawnym (m.in. regulaminie czy zarządzeniu). Wysokość kwoty dofinansowania zależna jest wyłącznie od regulaminu obowiązującego w danym zakładzie pracy. Najczęściej jest to kwota w wysokości 200- 300 PLN. Przepisy nie regulują, jak często pracownikowi przysługuje częściowy zwrot poniesionych kosztów, jest to określane w tzw. regulaminie wewnątrzzakładowym. Najczęściej refundacja kosztów następuje średnio co 2-3 lat.

Podsumowując, pracodawca zobowiązany jest do refundacji kosztów zakupu okularów lub szkieł kontaktowych, jeśli jest to zgodne z zaleceniami lekarza medycyny pracy. Decyzja o wymianie szkieł powinna być zawsze podjęta na podstawie przeprowadzonych badań lekarskich. Jeśli lekarz podczas badania uznał, że wzrok pracownika uległ pogorszeniu z powodu wykonywanej pracy, to pracodawca ma obowiązek dokonać wymiany szkieł.