Gradówka oka – co to jest i jak ją leczyć? 

Twarda kulka pojawiająca się na powiece bardzo często jest objawem gradówki, czyli schorzenia o podłożu bakteryjnym. Dolegliwość ta dotyka zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Jak leczyć gradówkę oka? Czy po zdiagnozowaniu tej choroby można nosić szkła kontaktowe?

Co to za choroba i jak się objawia?

Mianem gradówki określany jest stan zapalny gruczołu Meiboma spowodowanym przez zakażenia bakteryjne.  Najczęstszym zewnętrznym objawem gradówki jest zgrubienie lub guzek o wielkości od 2 do 8 mm. Głównie jest to ropno-krwista masa. Na ogół pojawia się na górnej lub dolnej powiece powyżej tzw. linii rzęs. Pierwszym objawem gradówki jest zaczerwienienie i powieki i delikatny ból. Następnym objawem jest pojawienie się zgrubienia lub guzka.

Gradówka może występować również wewnątrz oka, wtedy pierwszym objawem jest delikatne zgrubienie dolnej powieki. Początkowo nie wywołuje ono żadnych objawów. Po kilku dniach w miejscu zgrubienia pojawia się białawy guzek. W miarę rozwoju choroby (i spowodowanego nią stanu zapalnego) miejsce wokół guzka zaczerwienia się, a pacjenci często skarżą się na dolegliwości bólowe oraz zmniejszenie pola widzenia. 

Przyczyny

Powodem powstawania gradówki jest tzw. niedrożność z gruczołów Meiboma (znajdują się pod powieką), których głównym zadaniem jest tworzenie oleistego płynu (tzw. meibum) chroniącego wzrok, np. umożliwia zamknięcie powieki podczas snu. Meibum wchodzi również w skład filmu łzowego (pomaga utrzymać odpowiednie nawilżenie, a tym samym zapobiega odparowaniu łez).

Gradówka wewnątrz oczna występuje najczęściej u osób noszących szkła kontaktowe i zmagających się z trądzikiem lub ŁZS. Może być również powikłaniem po zakażeniu gronkowcem lub po źle leczonym jęczmieniu oka. Gradówka wewnątrz oczna występuje częściej u osób, które rzadko mrugają, co powoduje niewłaściwe nawilżenie oka, a tym samym świąd i zachęca do częstego przecierania oczu (co jest główną przyczyną różnorodnych infekcji bakteryjnych). 

Rozpoznanie gradówki

Gradówka oka jest chorobą, która jest łatwa do rozpoznania przez lekarzy okulistów na podstawie przeprowadzonych badań oraz wywiadu lekarz może postawić prawidłową diagnozę, a tym samym wdrożyć leczenie dostosowane do stopnia zaawansowania choroby. Dodatkowo podczas badania specjalista ocenia, czy pacjent nie cierpi na inne choroby współistniejące, wykluczy również występowanie innych schorzeń ogólnoustrojowych.

Czy gradówka jest chorobą zaraźliwą?

Jak już wspomnieliśmy, gradówka wywołana jest głównie przez bakterie. Takie zakażenia bakteryjne bardzo szybko przenoszą się między ludźmi. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zasad higieny osobistej oraz unikanie dotykania okolic twarzy brudnymi rękami. Nie należy również pożyczać osobistych kosmetyków np. tuszu do rzęs czy kredki do oczu oraz leków m.in. kropli do oczu.

Jak leczyć?

Najczęstszą postacią gradówki jest ropny guzek, który wiele osób chce „wycisnąć”. W przypadku tej choroby takie zachowanie jest bardzo złym pomysłem, ponieważ może tylko pogorszyć stan chorobowy, a tym samym wydłużyć proces leczenia.

Jeśli zaobserwujesz u siebie zmiany, które mogą wskazywać na gradówkę, to możesz od razu skorzystać z domowych metod leczenia tej dolegliwości (bardzo często przynoszą oczekiwane rezultaty) podczas oczekiwania na wizytę u specjalisty. Pamiętaj, że tego typu schorzenie wymaga cierpliwości podczas leczenia (bardzo często jest długotrwały proces). Jednym z najlepszych domowych metod leczenia gradówki są ciepłe okłady i masaż zmienionego miejsca. Ciepłe okłady pomagają rozrzedzić zalegającą wydzielinę, a tym samym ułatwia jej odpływ i zapobiega jej zaleganiu, a tym samym łagodzi stan zapalny. Do wykonania ciepłych okładów należy stosować wyłącznie jednorazowe jałowe gaziki. Ciepłe kompresy warto wykonywać z ziół o właściwościach ściągających, czyli rumianku, czy zielonej herbaty. Można również wykonywać okłady z zielonej pietruszki. Masaż możesz wykonywać w rękawiczkach lub po wcześniejszym dokładnym umyciu rąk. Masaż należy wykonywać wokół zmienionego miejsca. Jeśli mimo stosowania obu metod zmienione chorobowo miejsce nie ulega zmniejszeniu, to warto udać się do specjalisty, który dobierze właściwe leczenie. Najczęściej jest to maść z antybiotykiem lub sterydowa. Często zaleca się stosowanie antybiotyków doustnych. Gdy zlecone leczenie nie przyniesie żadnych rezultatów, to okulista może dać skierowanie na zabieg chirurgiczny w celu usunięcia gradówki.

Usunięcie chirurgiczne gradówki, odbywa zawsze w znieczuleniu ogólnym. Najczęściej przez kilka dni po zabiegu utrzymuje się zasinienie oka. Po przeprowadzonym zabiegu zaleca się pacjentom suszenie oka cieplnym powietrzem. Skóra na powiece regeneruje się dość szybko i nie pozostawia żadnych blizn. Chirurgiczne leczenie gradówki jest rzadkością – dotyczy jedynie około 5% przypadków.

Gradówka a soczewki kontaktowe

Pacjenci, u których została zdiagnozowana gradówka, nie powinni nosić szkieł kontaktowych, ani wykonywać makijażu czy sztucznych rzęs. Soczewki na czas leczenia zamień na okulary. Po zakończeniu leczenia zaleca się wymienić szkła kontaktowe na nowe, ponieważ mogły być przyczyną powstania stanu chorobowego. 

Nieleczona gradówka – komplikacje

Nieleczona gradówka może prowadzić do wielu różnych komplikacji zdrowotnych m.in. ucisku na rogówkę, doprowadzając tym samym do astygmatyzmu i trwałych zaburzeń widzenia. Jeśli pacjent ma tendencję do występowania gradówki, to okulista często zleca badania w celu dalszej diagnostyki (wykluczenia poważnych chorób).

Jeśli zauważyłeś u siebie na powiece zmianę, której towarzyszy ból, może to być gradówka oka. W takiej sytuacji radzimy zastosować domowe leczenie, a w międzyczasie zapisać się do okulisty. Gdy zauważyłeś u siebie tego rodzaju zmianę, to nie możesz zakładać szkieł kontaktowych, ponieważ mogą pogorszyć stany chorobowe. Pamiętaj, że nieleczona gradówka oka może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.