Zapalenie brzegów powiek – objawy i leczenie

Czerwone, podrażnione oczy i ciągłe uczucie dyskomfortu. Objawy wskazują na wiele różnych chorób, jedną z nich jest zapalenie brzegów powiek. Czym jest ta choroba? W jaki sposób można ją leczyć?

Czym jest zapalenie brzegów powiek?

Zapalenie spojówek jest dolegliwością, która występuje niezależnie od wieku pacjenta – jest to schorzenie, na które cierpią zarówno dorośli, jak i dzieci. Głównym objawem tej jednostki chorobowej jest stan zapalny wokół brzegów powiek. Choroba ta może mieć charakter ostry lub przewlekły. Cechą charakterystyczną tego schorzenia są: spuchnięte, czerwone i swędzące powieki. W okulistyce rozróżnia się kilka rodzajów tego schorzenia w zależności:

• od czasu trwania:
  • ostre zapalenie brzegów powiek – występuje krótko i ma intensywne nasilenie
  • przewlekłe zapalenie brzegów powiek – przedłużający się proces leczenia ostrego zapalenia brzegów powiek
• od anatomicznej lokalizacji choroby:
  • przednie zapalenie brzegów powiek – najczęściej spowodowane jest przez stan zapalny spowodowany zaburzeniami we florze bakteryjnej gruczołów
  • tylne zapalenie brzegów powiek – patologiczny proces występujący głównie w gruczołach Meibiona

Przyczyny zapalenia brzegów powiek

Niestety przyczyny zapalenia brzegów powiek nie są do końca znane. Okuliści zgodnie uważają, że zapalenie brzegów powiek jest spowodowane występowaniem, co najmniej kilku niekorzystnych czynników w tym samym czasie. Najczęstszymi przyczynami stanów zapalnych brzegów powiek są:

• zakażenie gronkowcem – bakteria, która przenoszona jest przez brudne ręce lub chusteczki do nosa. Na zakażenie tą bakterią narażone są bardziej osoby z osłabionym układem immunologicznym lub chorujące na łojotokowe zapalenie skóry
• alergie kontaktowe na alergeny zwierzęce lub roślinne
• reakcja organizmu na substancje toksyczne w środowisku
• nieskoordynowana wada wzroku – najczęściej jest to połączenie nadwzroczności z astygmatyzmem, bo posiadanie obu wad wzroku jednocześnie powoduje ciągłe napięcie w akomodacji oka, co może doprowadzić do stanów zapalnych
• zaburzeniem pracy gruczołów Meiboma i zmianami wywołanymi w składzie wydzieliny tłuszczowej filmu łzowego
• nużeńce obecne w mieszkach włosowych rzęs czy gruczołów Meiboma. Pasożytem tym można zarazić się przez kontakt ze środkami higieny zakażonej osoby (np. ręcznik czy kosmetyki), a nawet kurz, w którym są jajeczka nużeńca

Choroby mogące wywoływać przewlekłe zapalenie powiek

Do chorób powodujących przewlekłe zapalenie powiek tylnych lub przednich zalicza się m.in.

• zespół suchego oka i niestabilny film łzowy – najczęściej spowodowany jest zaburzeniami w wodno-lipidowej gospodarce filmu łzowego
• jęczmień nawrotny lub mnogi
• różnorodne choroby skóry takie jak:
• trądzik różowaty (jedną z dolegliwości towarzyszących jest zaburzenie pracy gruczołów Meiboma)
• ŁZS – w ponad 90% ŁZS dochodzi do łojotokowego zapalenia brzegów powiek
• trądzik pospolity
• bakteryjne zapalenie rogówki
• alergiczne zapalenie spojówek i rogówki
• nietolerancja soczewek kontaktowych
• nieprawidłowy kierunek wzrostu rzęs, co może powodować podrażnienie gałki ocznej

Objawy zapalenia brzegów powiek

Objawy zapalenia brzegów powiek są takie same niezależnie od umiejscowienia choroby (tylne czy przednie). Niestety dolegliwości te występują również w przypadku innych jednostek chorobowych. Do najczęściej występujących objawów zapalenia brzegów zalicza się:

• zaczerwienienie, świąd i pieczenie w okolicach oczu
• zaczerwienienie i obrzęk w okolicy powiek
• sklejanie się rzęs
• uczucie posiadania ciała obcego w oku
• nadmierne wypadanie rzęs
• złuszczająca się skóra wokół oczu

Jeśli przyczyną zapalenia brzegów powiek jest gronkowiec, to w dolegliwości tej choroby są twarde łuski sklejce podstawę rzęs, siwienie i nieprawidłowy wzrost rzęs.

Gdy przyczyną zapalenia brzegów powiek jest ŁZS, to z łatwością możesz zaobserwować przekrwiony i tłusty brzeg, łuski na powiekach i rzęsach, a nawet posklejane rzęsy. Charakterystycznym objawem zapalenia powiek wywołanym przez ŁZS są światłowstręt i uczucie piasku pod powiekami.

Jeśli choroba wywołana jest przez nużeńce, to oprócz klasycznych objawów może pojawić się również nadwrażliwość na światło, kurz lub dym. W okolicach rzęs mogą pojawić się niewielkie łuski.

Diagnostyka

Gdy zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, to od razu udaj się do okulisty. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu oraz wykonania szeregu badań (m.in. posiewu z brzegów powiek i worka spojówkowego, czy oceny rzęs pod mikroskopem) postawi diagnozę. Bardzo często okuliści zalecają pobranie wymazu z oka, aby wykluczyć występowanie bakterii lub pasożytów.

Jak leczyć zapalenie brzegów powiek?

Metody leczenia zapalenia brzegów powiek zależne jest wyłącznie od przyczyny, która je wywołała. Najczęściej terapia trwa kilka tygodni – stosowane są miejscowo leki z glikokortykosteroidowe, które hamują stan zapalny oraz  antybiotykoterapia doustna. Warto pamiętać, że całkowite wyleczenie z tej choroby nie jest możliwe. Bardzo często po zakończeniu leczenia następuje remisja choroby. Jednym z ważniejszych elementów leczenia jest przestrzeganie zasad higieny oraz nienoszenie szkieł kontaktowych. Wielu okulistów zaleca również ciepłe okłady oraz masaż powiek. Zabiegi te pomagają usunąć zaschniętą wydzielinę, blokującą ujście gruczołów. Pamiętaj, aby zabieg wykonywać po umyciu i dokładnym osuszeniu rąk.

Profilaktyka

Zapobieganie nawrotom tej choroby nie jest łatwe. Dlatego, gdy nosisz szkła kontaktowe, to zaleca się szczególną dbałość o higienę oczu oraz noszenie wyłącznie jednodniowych szkieł. Jeśli mimo przestrzegania zasad higieny podczas noszenia soczewek zapalenie brzegów powiek powraca, to zalecamy zmienić szkła kontaktowe na okulary. Aby zminimalizować ryzyko występowania zapalenia brzegów powiek, to polecamy:

• regularne (nawet kilka razy w ciągu dnia) mycie twarzy
• zmywanie makijażu na noc
• niedotykanie oczu nieumytymi rękami
• nie pocieranie oczu, nawet gdy swędzą
• regularne sprawdzanie stanu oczu

Zapalenie brzegów powiek jest popularną dolegliwością, która może pojawić się niezależnie od wieku pacjenta. Aby uniknąć nawrotu tej choroby, to radzimy stosować wzmożoną higienę oczu.