Syndrom oka biurowego (zespół oka biurowego) – objawy i leczenie

Piekące i zaczerwienione oczy, to problem wielu osób pracujących przed komputerem. Są to objawy tzw. syndromu oka biurowego. Czym jest ta jednostka chorobowa? Czy można uniknąć dolegliwości spowodowanych zbyt długą pracą przed komputerem?

Co nazywamy zespołem oka biurowego? 

Zespół oka biurowego zwany również syndromem oka biurowego (Computer Vision Syndrome – CVS), to zespół różnorodnych objawów spowodowanych przez długotrwałą pracę przy komputerze oraz działanie tzw. czynników zewnętrznych, czyli m.in. klimatyzacji, przebywania w źle wietrzonych i kiepsko oświetlonych pomieszczeniach. Zespół oka biurowego jest dolegliwością, która dotyczy aż 80% pracowników biurowych spędzających co najmniej 4 godziny dziennie przed komputerem. Patrzenie na monitor i w tzw. międzyczasie spoglądanie na wydrukowany tekst powoduje napięcia w gałce ocznej. Podczas pracy przy komputerze zmniejsza się również częstotliwość mrugnięć – jest ich nawet 5-krotnie mniej niż normalnie!

Objawy

Pierwsze objawy syndromu oka biurowego przypominają zespół suchego oka, czyli tzw. „czerwone oko” – poczucie dyskomfortu, pieczenia czy zmęczenia oczu. Są one bardzo często mylone z inną dolegliwością – zespołem suchego oka. Pierwsze objawy CVS spowodowane są przez nadmierne wysychanie gałki ocznej spowodowane zmniejszoną częstotliwością mrugania (zbyt długie wpatrywanie się w ekran). Wielogodzinne wpatrywanie się w szklany ekran może powodować również zaburzenia akomodacji oka. Objawiają się one przez zaburzenia ostrości widzenia czy poczuciem zamglonego obrazu.

W zaawansowanym stadium choroby bardzo często pojawiają się również inne dolegliwości takie jak: bóle głowy, karku i kręgosłupa. Kolejnymi symptomami choroby są: światłowstręt i zaburzenia widzenia m.in. zaburzenia widzenia barwnego, czy spadek kontrastu. Mogą pojawić się również zaburzenia układu nerwowego m.in. poczucie niepokoju czy napięcie emocjonalne.

Warto wiedzieć, że częstotliwość i nasilenie wszystkich wyżej wymienionych objawów zwiększa się wprost proporcjonalnie do czasu spędzanego przed komputerem, tabletem czy smartfonem. Często wiele z tych dolegliwości ustępuje wraz z ograniczeniem spędzonego czasu przed szklanym ekranem.

Przyczyny SOB

Syndrom oka biurowego może mieć wiele różnych przyczyn. Choć jak sama nazwa wskazują najczęstszymi przyczynami tej dolegliwości, są: praca przed komputerem powyżej 4 godzin dziennie, złej jakości oświetlenie w pomieszczeniu np. zbyt mocne światło, czy kiepska jakość powietrza spowodowana przez: centralne ogrzewanie, klimatyzację, brak wentylacji, czy niewłaściwą wilgotność. Do przyczyn SOB zalicza się także dym papierosowy w pomieszczeniu biurowym. Wystąpienie choroby zwanej zespołem oka biurowego może ulec przyspieszeniu poprzez występowanie tzw. czynników sprzyjających. Zalicza się do nich:

• różnorodne wady wzroku i ich korekcja za pomocą szkieł kontaktowych
• zbyt długie przebywanie na słońcu czy wietrze np. podczas urlopu
• przewlekły stres
• niedobory żywieniowe spowodowane nisko odżywczą dietą
• picie alkoholu
• nadmierne spożywanie leków m.in. beta-blokerów, leki antyhistaminowe, hormonalne
• choroby w tym m.in. cukrzyca czy choroby autoimmunologiczne
• korzystanie z chlorowanych basenów
• różnorodne schorzenia w obrębie oka takie jak np. nieprawidłowości w budowie oka, zabiegi chirurgiczne w obrębie gałki ocznej, czy urazy oka

Jak sobie z tym radzić?

Nie da się wyeliminować szklanych ekranów z naszego życia, ale można zwiększyć komfort podczas ich użytkowania, a przy okazji zadbać o swoje zdrowie. Jak to zrobić?

1. Strać się, jak najczęściej mrugać i stosować tzw. sztuczne łzy, które świetnie nawilżają. Pamiętaj, aby tego typu preparaty stosować, zanim pojawią się dolegliwości związane z syndromem oka biurowego.
2. Jeśli cierpisz na wadę wzroku, to zamień szkła kontaktowe na okulary z powłoką antyrefleksyjną.
3. Unikaj włączania klimatyzacji zarówno w biurze, jak i w domu, czy samochodzie.
4. Zorganizuj we właściwy sposób swoje stanowisko pracy – zwróć uwagę na odpowiednie rozmieszczenie oświetlenia i ustawienia monitora.
5. Pamiętaj, aby stosować zasadę 20/20/20.

Jak zapobiegać?

• Jeśli stanowisko pracy wymaga spędzania przy komputerze powyżej 4 godzin dziennie, to kandydat musi przejść obowiązkowe badania okulistyczne. Jeśli podczas tych badań zostanie wykryta wada wzroku, to musi zostać wcześniej skorygowana za pomocą okularów lub szkieł kontaktowych. Do pracy przed monitorem zaleca się również stosować szkła z blokadą światła niebieskiego.
• Kolejnym ważnym elementem podczas zapobiegania syndromu oka biurowego jest właściwa ergonomia miejsca pracy. Monitor powinien być ustawiony na wprost użytkownika, przy czym górna krawędź powinna znajdować się na linii wzroku lub maksymalnie 5 cm pod nią. Odległość od monitora powinna wynosić 60-80 cm. Należy pamiętać również o ustawieniu optymalnej jasności i kontraście obrazu. Bardzo ważne jest również prawidłowe oświetlenie miejsca pracy.
• Podczas pracy przy komputerze należy pamiętać także o wietrzeniu pomieszczenia i dbaniu o optymalną temperaturę – zaleca się 20-24°C w okresie letnim oraz 20-22°C w porze zimowej. Zalecana względna wilgotność powietrza wynosi 65-70%.
• Okuliści zalecają, aby po każdych 2 godzinach pracy przed komputerem zrobić 15 minut przerwy. Podczas pracy można również zastosować zasadę 20/20/20, czyli co 20 minut należy popatrzeć przez 20 sekund na przedmiot oddalony o 20 stóp (około 6 m).
• Aby uniknąć zespołu oka biurowego, poleca się również zastosowanie sztucznych łez, które nawilżą spojówkę i rogówkę oka oraz wypłuczą zanieczyszczenia, które mogą dostać się do oka.
• Syndrom oka biurowego jest dolegliwością, na którą cierpi wiele osób na całym świecie. Dlatego podczas pracy przy komputerze tak ważne jest dbanie o prawidłową kondycję oczu poprzez stosowanie sztucznych łez, a nawet dbanie o zasady ergonomii stanowiska pracy.